نقد کتاب

نقد کتاب "دختر باران" در پایگاه دائمی نقد کتاب شهرستان شمیرانات انجام شد.

به گزارش روابط عمومی اداره کتابخانه های عمومی شهرستان شمیرانات، جلسه نقد کتاب "دختر باران" اثر حلیمه جعفر پور نصیر‌آباد، در روز سه شنبه، ۳۰ آبان ۱۳۹۶ از ساعت ۱۵و با حضور نویسنده اثر،  ضیاءالدین خالقی به عنوان منتقد، اعضای کلاس‌های شاهنامه‌خوانی و کانون ادبی شهرستان، تنی چند از نابینایان، کارکنان و اعضای کتابخانه‌های عمومی شهرستان شمیرانات در کتابخانه عمومی شهید باهنر برگزار شد.

در این جلسه، ابتدا رونمایی از اثر، توسط همایون شاهمرادی کتابدار بخش نابینایان کتابخانه شهید باهنر و ربابه سادات میرزمانی از کارشناسان اداره کل کتابخانه های استان تهران  انجام گرفت و پس از آن، افراد حاضر پوستر تهیه شده از این کتاب را امضا کردند.

سپس حلیمه جعفر پور به معرفی خود پرداخته و انگیزه اش از نگارش کتاب "دختر باران" را تشریح کرد . وی گفت: این کتاب برگرفته از احساسات شاعرانه من است. من شعر گفتن را از سالها پیش و از سن ۱۶ سالگی شروع کردم. زمانی که بینایی خود را از دست دادم امکان استفاده از کتابهای گویا را نداشته و به خط بریل نیز آشنا نبودم. خانواده ام کتاب های ادبی مثل گلستان سعدی، غزلیات شمس،  دیوان حافظ و ... را می خواندند و من اینگونه با این آثار آشنا شدم و اولین شعرهای من متاثر از همان ادبیات کلاسیک است و بعدها با کسب تجربیات بیشتر توانستم شعر هایی به سبک خودم گفته و سال گذشته این کتاب را منتشر کردم.

پس از آن ضیاءالدین خالقی، منتقد اثر، به بیان نقاط ضعف و قوت کتاب پرداخته و گفت: بدون تعارف باید به خانم جعفرپور بابت کتابشات تبریک بگویم. ایشان نظرات خود را در مورد کتاب « دختر باران » به شرح ذیل بیان داشتند : 

1- اسم کتاب: خالقی در خصوص نام کتاب گفت: اسم کتاب خیلی جالب بود و از اسم کتاب و پسوند فامیلی نویسنده متوجه شدم که ایشان از استانهای شمالی کشور هستند.
وی گفت: ادبیات پایه های فرهنگ ما را می سازد و روشنایی و بینایی فرهنگ ماست و ایشان با ورود به این وادی در اصل بینایی خود را بدست آورده اند.

2- زبان اشعار 
خالقی با اشاره به زبان اشعار نویسنده گفت: زبان اشعار ایشان بیشتر زبان عراقی و مولاناست. وی گفت: این نزدیکی زبان اشعار به عراقی و مولانا از این جهت حسن است که شاعر از دانش خود نسبت به مفاهیم و تعاریف فرا گرفته شده استفاده می کند و عیب آن هم این است مستقیما تحت تاثیر محتوای همان زبان قرار می گیرد.

3- فصاحت و بلاغت 
خالقی با اشاره به فصیح بودن کلی اثر گفت: کاربرد برخی از کلمات در برخی از ابیات از فصاحت و بلاغت اثر می کاهد مثل خیس و نم و بارانی . وی ادامه داد: از غزلیات ۶۰ به بعد، کارها نوتر می شوند و به موازات آن مفاهیم محتوا تغییر می کنند و واژه ها نیز نوتر می شوند و اکثرا واژه هایی هستند که در شعر دیروز تکرار نشده اند مثل شالی.

3- توانایی شاعر 
خالقی در ادامه گفت : یک مجموعه اگر ۵ اثر شاهکار و خوب داشته باشد مجموعه موفقی ست. اگر به آثار خوب این کتاب به عنوان اولین اثر نویسنده نگاه کنیم می توانیم بگوئیم نویسنده کتاب، توانایی شعر گفتن را دارد ضمن اینکه باید به ضعف های اثر هم به عنوان یک واقعیت نگاه کنیم.

5- شعرهای نیمایی  
منتقد با اشاره به قسمت دوم اشعار کتاب گفت : اشعار قسمت دوم کتاب چند ویژگی دارند: برخی اشعار , نیمایی نیستند و بحر طویل هستند. برخی اشعار مثل شعر شماره ۱۱۷ بهترین شعر نیمایی نویسنده ست که سطحی نگری را ندارد و ایشان بصورت غیرمستقیم وارد شعر می شوند و همین یک نمونه کافی ست تا بگوئیم نویسنده توانایی گفتن شعر هایی در این حد را دارد. در برخی از اشعار هم ایشان توانستند تنها در حد شعرهای مهدی سهیلی پیش بیایند. ضمن اینکه برخی از اشعار ایشان مشکل وزنی هم دارد .

در ادامه جلسه، تعدادی از افراد حاضر به بیان دیدگاههای خود در خصوص اثر و همچنین نظرات منتقد پرداختند: 
۱.  محمد سماوات از نویسندگان شهرستان گفت : در کتاب هیچ اسمی از ویراستار برده نشده است . استفاده از کلمه " باران " در اسم کتاب نشان دهنده تعلق خاطر نویسنده ست. نویسنده همچنین آرایه های ادبی را خوب بکار برده اند.

۲.  مریم آویژگان مسئول کانون ادبی کتابخانه شهدای لواسانات اشاره کرد : به نظر می رسد گفتن شعر برای نویسنده، تنها یک سرگرمی باشد. اگر نویسنده از مشاوره قبل از چاپ بهره می برد الان کیفیت اشعارش بسیار بالاتر از این می شد. شاعر وقتی به پختگی عرضه می رسد دیگر شعرهای ابتدایی اش را چاپ نمی کند . همچنین غزل‌های نوی اثر از اصول غزل‌های امروزی مثل رعایت وحدت عمودی و وحدت افقی فاصله دارد.

۳.  سنجابی عضو کانون ادبی کتابخانه شهدای لواسانات هم گفت : ضعف چشمگیر غزل ها در تعداد زیاد ابیات آن است که شعر ها را خیلی طولانی کرده اند.

۴ . دکتر افروز از افراد نابینای حاضر در جلسه یادآور شد : اگر شخص بینایی بصورت شلخته و نامرتب وارد اجتماع شود می گویند کثیف است اما اگر نابینا با این حالت وارد اجتماع شود می‌گویند گداست بنابراین اگر یک شخص نابینا تصمیم می گیرد وارد جامعه ادبی شود باید حضوری مقتدرانه داشته باشد. نویسنده اگر به عنوان سرگرمی وارد این حوزه شده اند در همان حد سرگرمی بمانند و وارد حوزه جدی نشوند. نویسنده باید جسارت حذف پاره ای از ابیات اثر را بخودش بدهد و غزل ها را در حد ۵ بیت تمامش کند.

۵.  یکی دیگر از اعضای کانون ادبی کتابخانه شهدای لواسانات  هم گفت : دایره المعارف استفاده شده در کتاب، بسیار محدود و تکراری ست . نویسنده از واژه های جدید در اشعار و غزل های نو بسیار کم استفاده کرده اند ضمن اینکه چاپ کتاب هم بسیار ضعیف است.

تقدیر از نویسنده و منتقد و مصاحبه از نویسنده توسط خبرنگار روزنامه ایران سپید، برنامه های پایانی این جلسه بوده اند.

لازم به یاد آوری ست کتاب "دختر باران" اثرحلیمه جعفر پور نصیر آباد در ۱۴۴ صفحه در سال ۱۳۹۵ توسط انتشارات آثار فکر چاپ و روانه بازار شده است. این کتاب مشتمل بر اشعار غزل و اشعار نیمایی ست .